Loại aptomat chống giật tốt nhất gia đình luôn là điều nhiều người quan tâm khi muốn bảo vệ an toàn điện trong nhà. Aptomat chống giật giúp ngắt điện tức thời khi xảy ra rò rỉ hoặc chạm điện, giảm nguy cơ tai nạn nguy hiểm cho cả gia đình.

 

Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu đâu là loại aptomat chống giật tốt nhất cho gia đình, cách chọn đúng tiêu chuẩn và những tiêu chí quan trọng để đảm bảo an toàn điện tối đa.

Aptomat Chống Giật Là Gì Và Tại Sao Lại Cần Thiết? Và đâu là loại aptomat chống giật tốt nhất gia đình?

Khái niệm cơ bản

Aptomat chống giật là thiết bị bảo vệ điện tự động, ngắt mạch khi phát hiện dòng điện rò vượt quá mức cho phép.

Khác với aptomat thông thường chỉ bảo vệ quá tải và ngắn mạch, nó tập trung phát hiện sự mất cân bằng giữa dây pha và dây trung tính, cho thấy dòng điện rò ra ngoài qua cơ thể người hoặc vật khác.

Tầm quan trọng trong gia đình

Trong môi trường gia đình, aptomat chống giật đóng vai trò "người lính gác" thầm lặng nhưng cực kỳ hiệu quả:

• Bảo vệ con người khỏi điện giật: Đây là chức năng quan trọng nhất. Khi có người vô tình chạm vào dây điện hở hoặc thiết bị bị rò điện, aptomat chống giật sẽ ngắt mạch cực nhanh (thường trong vòng mili giây), giảm thiểu nguy cơ bị điện giật nặng hoặc tử vong.
• Ngăn ngừa cháy nổ: Dòng điện rò rỉ có thể gây ra tia lửa điện hoặc làm tăng nhiệt độ vật liệu cách điện, dẫn đến nguy cơ cháy nổ. Aptomat chống giật giúp phát hiện và ngăn chặn những tình huống này trước khi chúng trở nên nguy hiểm.
• Bảo vệ thiết bị điện: Một số thiết bị nhạy cảm có thể bị hỏng do dòng rò, aptomat chống giật giúp bảo vệ chúng.
• Bắt buộc theo quy định: Ở nhiều quốc gia, việc lắp đặt aptomat chống giật tại các khu vực ẩm ướt hoặc toàn bộ hệ thống điện gia đình là bắt buộc theo các tiêu chuẩn an toàn điện.

Các Loại Aptomat Chống Giật Phổ Biến

Hiện nay, trên thị trường có ba loại aptomat chống giật chính, mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng riêng:

RCCB (Residual Current Circuit Breaker)

RCCB (hay ELCB mới) là aptomat chống giật cơ bản, bảo vệ chống rò điện nhưng không bảo vệ quá tải và ngắn mạch. Cần kết hợp RCCB với MCB hoặc MCCB để bảo vệ hệ thống điện toàn diện.

RCCB thường có dòng cắt định mức lớn, phù hợp cho aptomat tổng hoặc từng nhánh với bảo vệ quá tải/ngắn mạch.

RCBO (Residual Current Breaker with Overcurrent protection)

RCBO kết hợp chức năng của RCCB và MCB, bảo vệ chống giật, quá tải và ngắn mạch. Đây là loại aptomat lý tưởng cho hộ gia đình và các mạch nhánh bởi tính tiện lợi và khả năng bảo vệ toàn diện trong một thiết bị. RCBO có nhiều dòng điện định mức và dòng rò khác nhau cho từng khu vực cụ thể.

ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker)

ELCB là thuật ngữ cũ dùng để chỉ thiết bị chống rò điện thế hệ đầu. ELCB có hai loại: Voltage-ELCB và Current-ELCB (tức RCCB).

Hiện nay, các thiết bị chống giật chủ yếu là Current-ELCB (RCCB hoặc RCBO), an toàn và hiệu quả hơn loại cũ. Trong ngữ cảnh hiện đại, ELCB thường ám chỉ RCCB hoặc RCBO.

Tiêu Chí Lựa Chọn Aptomat Chống Giật Tốt Nhất Cho Gia Đình

Để chọn được loại aptomat chống giật phù hợp và an toàn nhất, bạn cần xem xét các yếu tố sau:

Dòng điện rò định mức (IΔn)

Đây là thông số quan trọng nhất của aptomat chống giật, thể hiện mức dòng điện rò tối đa mà thiết bị cho phép trước khi ngắt mạch.

• 15mA (0.015A): Rất nhạy, thường dùng cho các thiết bị điện của trẻ em, hoặc những khu vực có yêu cầu an toàn cực cao.
• 30mA (0.03A): Đây là mức tiêu chuẩn và được khuyến nghị rộng rãi cho aptomat chống giật tổng cho toàn bộ hệ thống hoặc các nhánh có nguy cơ cao trong gia đình (như nhà tắm, nhà bếp, ổ cắm ngoài trời). Mức 30mA đủ để bảo vệ con người khỏi bị điện giật chết người.
• 100mA, 300mA, 500mA: Thường dùng cho các aptomat chống giật tổng của các tòa nhà lớn, nhà xưởng hoặc cho mục đích chống cháy do rò rỉ điện quy mô lớn, nơi nguy cơ điện giật trực tiếp thấp hơn hoặc để phối hợp chọn lọc.

Dòng cắt định mức (In)

Dòng này cho biết khả năng chịu tải tối đa của aptomat khi hoạt động bình thường. Bạn cần chọn dòng điện định mức (In) phù hợp với tổng công suất sử dụng của các thiết bị điện ở mạch mà aptomat đó bảo vệ, tương tự như chọn MCB thông thường.

Ví dụ: 16A, 20A, 25A, 32A, 40A, 63A. Dòng này ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ quá tải và ngắn mạch của RCBO.

Loại (Type A, Type AC, Type F, Type B)

Đây là phân loại theo khả năng phát hiện các dạng sóng dòng điện rò khác nhau:

• Type AC: Dùng cho các tải thuần trở và tải cảm ứng đơn giản, phát hiện dòng rò AC hình sin. Đây là loại phổ biến nhất và đủ dùng cho đa số các thiết bị điện gia dụng cơ bản không có thiết bị điện tử công suất lớn (như đèn sợi đốt, quạt truyền thống).
• Type A: Phát hiện dòng rò AC hình sin và cả dòng rò DC xung (pulsating DC). Loại này cần thiết cho các thiết bị điện tử có bộ chỉnh lưu (như máy tính, TV, máy giặt biến tần, lò vi sóng, bếp từ). Type A được khuyến nghị sử dụng rộng rãi hơn cho các gia đình hiện đại vì sự phổ biến của các thiết bị điện tử.
• Type F, Type B: Là các loại cao cấp hơn, phát hiện được các dạng sóng phức tạp hơn (tần số cao, dòng DC thuần túy). Thường ít khi cần thiết cho các ứng dụng gia đình thông thường, chủ yếu dùng trong các ứng dụng công nghiệp đặc biệt.

Thương hiệu và chất lượng

Lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín (như Schneider Electric, Panasonic, ABB, Siemens, Sino, Mitsubishi, vv.) sẽ giúp đảm bảo chất lượng, độ bền và độ tin cậy của thiết bị. Các sản phẩm này thường đạt các tiêu chuẩn an toàn quốc tế (IEC) và có chính sách bảo hành rõ ràng.

Đừng ham rẻ với các sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng kém, vì an toàn điện là yếu tố không thể đánh đổi.

Vị trí lắp đặt và số cực

• Aptomat tổng: Thường dùng loại 2 cực (cho điện 1 pha) hoặc 4 cực (cho điện 3 pha), dòng rò 30mA (hoặc 100mA tùy quy mô).
• Aptomat nhánh: Thường dùng loại 1P+N (1 pha + trung tính cho RCBO) hoặc 2 cực (cho RCCB), dòng rò 15mA hoặc 30mA tùy khu vực.

Khuyến Nghị Cho Từng Khu Vực Trong Gia Đình

Để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu, bạn nên xem xét lắp đặt aptomat chống giật một cách có hệ thống:

Aptomat tổng cho toàn bộ ngôi nhà

• Nên lắp đặt RCBO hoặc RCCB (kết hợp MCB) có dòng rò 30mA (Type A ưu việt hơn Type AC cho nhà có nhiều thiết bị điện tử) để bảo vệ chống điện giật toàn bộ nhà.

Aptomat cho khu vực ẩm ướt (phòng tắm, bếp)

• Các khu vực này có nguy cơ điện giật cao, cần lắp RCBO riêng cho từng mạch phòng tắm, bếp, máy giặt, bình nóng lạnh. Nên chọn dòng rò 15mA hoặc 30mA (Type A) để tăng độ nhạy.

Aptomat cho thiết bị công suất lớn và nhạy cảm

• Với thiết bị như bếp từ, lò nướng, máy nước nóng, điều hòa, cần lắp RCBO riêng cho từng thiết bị với dòng điện phù hợp và loại Type A để đảm bảo an toàn.

Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Lắp Đặt Và Sử Dụng

Lắp đặt kỹ thuật chính xác

Chọn aptomat chống giật là cần thiết, lắp đặt đúng cách còn quan trọng hơn. Aptomat tốt nhưng lắp sai sẽ không hiệu quả. Hãy mời thợ điện có kinh nghiệm để kết nối, kiểm tra và tư vấn vị trí lắp đặt phù hợp với nhu cầu sử dụng điện.

Kiểm tra thường xuyên

Để aptomat hoạt động tốt, nên kiểm tra nút 'Test' ít nhất mỗi tháng. Chỉ cần nhấn nút, nếu aptomat ngắt mạch thì hoạt động bình thường. Nếu không, cần thay ngay. Kiểm tra toàn bộ hệ thống điện định kỳ bởi chuyên gia cũng rất quan trọng.

Không tự sửa chữa

Nếu aptomat hỏng, không tự ý sửa chữa nếu không có chuyên môn để tránh nguy hiểm. Hãy liên hệ với trung tâm bảo hành hoặc dịch vụ sửa chữa điện chuyên nghiệp qua ứng dụng Vua Thợ để được hỗ trợ.

Đầu tư vào aptomat chất lượng và lắp đặt đúng cách là cách hiệu quả để bảo vệ gia đình trước rủi ro điện. Luôn ưu tiên an toàn và tìm sự giúp đỡ từ chuyên gia để giữ hệ thống điện an toàn.

Tạm kết

Nhìn chung, việc lựa chọn đúng Loại aptomat chống giật tốt nhất gia đình là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ an toàn điện cho cả nhà. Khi ưu tiên thiết bị đạt chuẩn, cảm biến nhạy và phù hợp công suất, hệ thống điện sẽ vận hành ổn định hơn, giảm tối đa rủi ro rò điện hay chạm điện.

Đầu tư đúng từ đầu giúp anh chị yên tâm sử dụng thiết bị điện mỗi ngày mà không lo sự cố bất ngờ.